1950’li yıllarda yaptığı çalışmalarla günümüzdeki yapay zekâ çalışmalarının ve kavramının temelini ortaya atan Alan Turing, hepimizin diline pelesenk olan bu Chat-GPT’nin, Google Bard’ın babası olarak bilinir. Tabi ki yapay zekâ bu iki ürünle sınırlı değildir. Ama herkesin bildiği ve kullandığı bir ürün haline gelen bu platformlar, insanları chat bot kavramıyla ve mantığıyla tanıştıran ve belki de bunu yaygınlaştıran siteler olmuştur. Tarihe baktığımızda ise ilk chat bot örneği 1966’da yayınlanan ELIZA isimli yapay zekâ chatbot ürünüdür. Ne yazık ki daha yolun başında olduğu için, sadece kelime eşleşme mantığıyla çalıştığından yetersiz kalmış, popülerlik kazanamamıştır. 2016’dan sonra ise sohbet robotu yani chat bot kavramı hayatımıza Facebook ve Messenger sayesinde girmeye başlamıştır.
Peki bu chatbot nedir? Chatbot nasıl kullanılır? Bu kadar hayatımıza entegre olmuş olan yapay zeka ürünlerinin diğerlerinden farkı nelerdir? İnsan işlerinin yerine geçebilecek mi? Hepimizin aklında olan bu sorulara gelin bugünkü yazımızla beraber cevap arayalım.
Table of Contents
Chatbot Nedir?
Chatbot nedir sorusunu sorunca aklınıza bir şey gelmemiş olabilir, ama aslında hepimiz günlük hayatımızda kullanıyoruz, biliyoruz veya duyuyoruz. Chatbotlar, kullanıcıların aynı mesajlaşıyormuş gibi yapay zekâ ile iletişim kurup kendi işlerini hallettikleri sohbet robotlarıdır. 2016 yılında Facebook ile başlayan bu macera günümüzde neredeyse her işletmenin web sitesinde veya uygulamasında entegre olmuş durumda, kullanıcılara kolaylık sağlamaktadır. Chatbotlar sayesinde insanlar destek hattına gerek kalmadan sorunlarını halledebilmekte, yemek söyleyebilmekte, fatura ödeyebilmekte ve sinema bileti bile alabilmektedir.
Sohbet robotlarının çeşitli türleri olsa da hepsinin ortak amacı karşıdan gelen mesajı doğru anlamak, yorumlayabilmek ve bu mesaja göre anlamlı ve alakalı bir cevap yazmaktadır. İster Trendyol’un destek hattı olsun ister Chat-GPT’ye bir metin yazdırmak, temelinde bu mantık mevcuttur.
Günden güne kullanım amacı ve miktarı arttığı için kullanım alanları da artmıştır. Eğitim, pazarlama, ticaret, sağlık ve bankacılık gibi pek çok alanda chat bot kullanımı ile karşılaşmaktayız. Farklı alanlarda kullanılsa da chatbot nasıl kullanılır dediğimizde çalışma prensipleri temel düzeyde oraktır. Chatbot nedir sorusuna cevap verdiğimize göre, gelin chatbotların temel özelliklerinden bahsedelim.
Chatbot Nasıl Çalışır?
Chatbot nedir ve nasıl kullanılır yazımızın bir diğer önemli bölümü ise chatbot nasıl çalışır kısmıdır. Chatbot uygulamaları, reaktif ve proaktif olmak üzere iki tür cevaplama sistemine sahiptir. Reaktif sistem, kullanıcı veya müşteri, bir komut girdiğinde otomatik olarak çalışmaya başlar ve yanıt verir. Reaktif sistemli bir chat botun komut gelmeden çalışması mümkün değildir.
Kullanıcıya bilgilendirme ya da uyarı amaçlı otomatik gönderilen bildirimler, proaktif sistem tarafından sağlanır. Bu tür yazılımlar, özellikle e-ticaret ve bankacılık gibi sektörlerde oldukça tercih edilir. Örnek verecek olursak, banka hesabınızda sıra dışı bir aktivite meydana gelirse veya incelenen bir hizmetin fiyatında değişiklik olursa uygulama size bilgilendirme mesajı gönderir. Eğer müşteri yanıt verirse de proaktif sistem diyalog mantığına dönüşür.
Chatbot Temel Özellikleri
Chatbot nedir bölümünde chatbotların ne kadar çeşitli olabileceğinden bahsettik. Günümüzde birbirinden farlı chatbot uygulamaları olsa da temeline baktığımızda hepsinin ortak temel özellikleri bulunmaktadır. Gelin beraber bu özelliklere bakalım.
Doğal Dil İşleme (NLP)
Chatbot nedir kısmında bahsettiğimiz gibi chatbotların ortak amacı karşıdan gelen mesaja anlamlı ve alakalı bir cevap verebilmektir. Bunun için Natural Language Processing (NLP) yani Doğal Dil İşleme’den faydalanır. Chatbotların insanların doğal dilini anlama ve yorumlama yeteneği, doğal dil işleme (NLP) yoluyla sağlanabilir. Kullanıcılar kendilerine has konuşma ve yazma tarzlarıyla bir soru sorabilir ya da komutta bulunabilirler. Chatbotların asıl amacı yazılan komutu olduğu gibi anlamak ve işleyebilmektir.
Sohbet robotları, NLP’nin bir parçası olarak kelimeleri anlama yeteneğine sahiptir. Bu yetenek sayesinde kullanıcıların sorularına tutarlı ve mantıklı cevaplar verebilir. Chatbotlar, dilin sentaktik ve semantik yapısını inceleyerek sorulara doğru yanıtlar vermeye çalışır.
Makine Öğrenimi
Chatbot nedir bölümümüzde chatbotların her soruya alakalı cevap verebilmesinden bahsettik. Chatbotlar her soruya doğru veya alakalı cevap verebilmede makine öğreniminden faydalanır. Peki makine öğrenimi nasıl işler? Chatbotlar çok sayıda veriyi analiz ederek kendi öğrenme süreçlerini oluştururlar, birikimlerini oluştururlar. Bu sohbet robotları, kullanıcı etkileşimleri, geri bildirimler ve diğer veri kaynakları ile daha akıllı hale gelirler. Chatbotlar, bu prosedür sayesinde zamanla daha karmaşık sorulara daha iyi cevaplar verebilirler. Kullanıcıların ihtiyaçlarına göre kendilerini adapte edebilir, daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunabilirler.
Özelleştirme ve Uyarlanabilirlik
Chatbotlar, çok çeşitli sektörlerde ve kullanım alanlarında kullanılabilecek şekilde tasarlanabilir ve özelleştirilebilir. Örneğin, chatbotlar müşteri hizmetleri, eğitim, sağlık ve finans gibi birçok alanda çeşitli görevleri yerine getirebilir. Chatbotlar, bu uyarlanabilirlik nedeniyle çok çeşitli uygulamalara sahiptir. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde de Chat bot kullanım alanları nelerdir ve nasıl faydalanılabilir hakkında daha detaylı konuşacağız.
Chatbot Kullanım Alanları
Chatbot nedir bölümümüzde bahsettiğimiz gibi chatbotların birden fazla kullanım alanı mevcuttur. Türüne ve ihtiyacına göre birçok sektör chatbot uygulamalarından faydalanmaktadır. Chat bot kullanım alanı nedir ve nerelerde kullanılır merak ediyorsanız, işte sizler için hazırladığımız liste:
- Müşteri Hizmetleri: Soru yanıtlama ve yardım sağlama, şikayet yönlendirme, şikayet yönetme, interaktif yardım ve rehberlik sağlama.
- E-ticaret: Ürün ve hizmet sorularını cevaplama, şikayetleri yönetme, alışveriş önerileri sunma.
- Sağlık Sektörü: Sağlıkla ilgili soruları cevaplama, semptomlara göre sağlık bilgisi verebilme, randevu oluşturma ve hatırlatma.
- Eğitim: Ders materyali hazırlama, sınav hazırlama, materyal ve kaynak önerme, interaktif ders hazırlama sağlama.
- İnsan Kaynakları: İş başvurularıyla ilgili genel soruları yanıtlamak, ilan ve başvuru hakkında bilgi vermek.
- Bankacılık ve Finans: Hesap bakiyelerini sorgulama, ödeme yapma, talimat verme, kredi başvurularını değerlendirme.
- Seyahat ve Turizm: Uçuş ve otel rezervasyonu yapma, rezervasyon iptal etme, turistler için bilgi sağlama.
Chatbot Türleri Nelerdir?
Chatbotların temel özellikleri ortak olsa da piyasa da birçok chat bot türü mevcuttur. Her bir sektör kendi ihtiyacına uygun olan chatbottan faydalanabilir. Chatbot nedir kısmından aklımızda soru işareti kalmadıysa gelin hep beraber chat bot türleri nelerdir bakalım:
- Komut dosyası veya hızlı yanıt sohbet robotları: En temel chatbot olarak adlandırabiliriz. Bu chatbot, önceden belirlenmiş sorularla kullanıcıya yardımcı olmaya, sorununu anlamaya çalışır. Hatta kullanıcıya direkt soru listesi verip aralarından seçmesini istediği versiyonu olan menü tabanlı chatbotu da mevcuttur.
- Anahtar kelimeleri tabanlı chatbotlar: Hızlı yanıt chatbotlarına göre biraz daha karmaşık olan bu sohbet robotları, daha önceki müşteri iletişimlerinden belirlenen anahtar kelimeleri baz alarak cevap oluşturur. Kelime bazlı sohbet robotları, kullanıcının menü butonuna tıklamasıyla aktif hale gelir. Kullanıcının yazdığı her kelimeyi sistem algılayamayabilir. Bu nedenle chat bot, sadece haznesinde olan kelimelere yanıt vermeye çalışır. Kelime üzerinden hazırlanmış yanıtlar, özellikle tekrarlanan işlerde çok faydalıdır.
- Hem insan hem de makine olan sohbet robotları: Bu chatbotlar, hem menü tabanlı hem de anahtar kelime tabanlı chatbotların birleşmiş hali gibidir. Anahtar kelime tanıma başarısız olursa, bu sohbet robotu seçenekler menüsü sunabilir ya da sorunun doğrudan ele alınmasını seçtirebilir.
- Bağlamsal Chatbotlar: Adından da anlaşılacağı üzere farklı durumlarda ve farklı bağlamlarda o ana göre çalışan chatbotlardır. Bu tarz sohbet robotları diğerlerine göre daha gelişmiştir. Daha çok veri odaklı çalışırlar. Daha önce gerçekleştirdikleri etkileşimleri hatırlamak için makine öğrenimi ve yapay zekâdan faydalanırlar. Bu botlar müşterilerin ne sorduğunu anlamaya odaklanır ve kendi cevaplarını üretmeye çalışır.
- Sesli komutla çalışan sohbet robotları: Şu an günümüzde en yaygın olan chat bot çeşidi sesle çalışan chatbotlardır. Kullanıcıların konuştukları, verdikleri komutlar, söyledikleri sözler, kısacası her şey bu chat bot tarafından veri olarak kullanılır. Bu tarz chatbot nasıl yapılır diye düşünüyorsanız metin okuma ve ses tanıma API’leri kullanabilirsiniz. En yaygın bu tarz chat bot örnekleri Amazon Alexa ve Apple Siri olarak verilebilir.
Chatbotların Avantajları Nelerdir?
Her sektör için chatbotların ayrı avantajları olsa da ortak iyi yanlarından bahsetmemiz de mümkündür. Bu sebepleri göz önünde bulundurarak siz de platformunuzda chat bot kullanmak isteyip istemediğinize karar verebilirsiniz.
- Sohbet robotları 7/24 çalışabilirler. Bu da kullanıcıların bilgiye istedikleri zaman erişmelerini ve sorularını sormalarını sağlar. Bu nedenle, destek ve müşteri hizmetleri süreçleri daha verimli hale gelir.
- 7/24 çalışmalarına ek olarak kullanıcı sorularına hızlı ve anında yanıt verirler. Bu da müşteri memnuniyeti açısından oldukça önemlidir.
- Chatbotlar, birçok rutin haline gelen ve tekrar eden işleri otomatikleştirerek maaliyet tasarrufu sağlar. Ayriyeten, çalışanlarınızın üstündeki yükü de azaltarak çalışan memnuniyetini de arttırır.
- Sohbet robotları, aynı anda birden fazla müşteriye yanıt verebilme yeteneğine sahiptir. Eğer yoğun bir web sitesine ya da uygulamaya sahipseniz müşteri memnuniyeti açısından chat bot işinize yarayacaktır.
- Chatbotlar kullanıcılar ile gerçekleştirdikleri etkileşimleri veri olarak kullanıp kendini geliştirme özelliğine sahiptir. Böylece hata düzeltme ve performans geliştirme üzerine ekstra çaba sarf etmek zorunda kalmazsınız.
Hangi Chatbot Sizin İçin Daha Uygundur?
Web siteniz için en iyi chatbot yazılımını seçerken, platformunuzun ihtiyaçlarını ve kullanıcılarının tercihlerini göz önünde bulundurmak chatbot nedir sorusunun mihenk taşı olabilir. Chatbotlardan etkili bir şekilde faydalanmak istiyorsanız, muhakkak müşterilerinizi de bu sürecin içinde dahil tutmalısınız. Bu anlamda, faaliyet gösterdiğiniz sektör ve sohbet robotunu kullanacağınız platform da önemlidir.
Genel olarak basit ihtiyaçlarınız varsa, menü ve kelime tabanlı sohbet robotları sizin web siteniz için yeterli olacaktır. Bağlamsal chatbotlar ise şirketinizin sunmayı hedeflediği hizmetin kapsamlı ve yüksek beklentileri olduğunda iyi bir seçenek olabilir. Bu tür yazılımlar yapay zekâ tabanlı olduğu için çok hızlı ve de verimlidir. Eğer komutla çalışan ve kullanıcılarla konuşabilecek bir ürün tasarlıyorsanız da sesli komutlu chatbotlardan faydalanabilirsiniz.
Gelecekte Chatbotlar
Gelecekte, yapay zekâ alanındaki ilerlemeler, chat bot teknolojilerinin daha da gelişmesine fırsat tanıyacaktır. Özellikle de doğal dil işleme (NLP) konusundaki gelişmeler, chatbotların kullanıcıların dilini daha iyi anlamalarını ve daha karmaşık sorulara daha doğru ve alakalı bir şekilde yanıt vermelerine yardımcı olacaktır. Bu da kullanıcı deneyimlerini daha kişisel ve tatmin edici hale getirecektir. Böylece chatbotların geniş bir konuşma yelpazesinde etkileşimde bulunabilme yetenekleri de artmış olacaktır.
Ayrıca, yapay zekâ ilerlemeleri sayesinde chatbotlar daha karmaşık görevler de üstlenebileceklerdir. Sadece temel sorulara cevap vermekle kalmayıp, daha önce belirli bir bağlam içinde öğrenilmiş bilgileri kullanarak daha karmaşık problemleri çözebileceklerdir. Örneğin, sağlık sektöründe chatbotlar, teşhis konusunda daha fazla yardımcı olabilecek ve eğitim alanında da öğrencilere daha spesifik ve derinlemesine destek sunabilir hale geleceklerdir.
Bu gelişmeler, chatbotların daha zeki, daha esnek ve çok yönlü hale gelmelerine katkıda bulunacak, böylece şirketler ve kullanıcılar için daha değerli hale geleceklerdir. Yapay zekâ alanındaki bu evrim, chatbot teknolojilerini gün geçtikçe daha önemli ve etkili kılacaktır.
Sonuç: Chatbotların Rolü ve Gelecekteki Etkisi
Chatbot nedir sorusu ile başladığımız bu serüvende chatbotların nerelerde kullanılabileceğinden ve nasıl faydalı olduklarından bahsedip, gelecekteki potansiyeline de yer verdik. Bunlara göre, chat bot uygulamalarının hayatımızdaki rolü, iş süreçlerini değiştirme ve kullanıcı deneyimini geliştirme konusunda etkileyici bir potansiyele sahiptir. Doğal dil işleme ve yapay zekâ gelişmeleri, chatbotları daha akıllı bir hale getirerek birçok sektörde kullanılmalarına olanak sağlamaktadır.
Müşteri hizmetlerinden e-ticaret ve sağlık sektörüne kadar geniş bir yelpazede kullanılan chatbotlar, 24/7 erişim sağlama, maliyet tasarrufu ve hızlı yanıtlar gibi avantajlar sunarak işletmelere önemli avantajlar sunmaktadır. Bu avantajlar sayesinde işverenler ve platformlar hem müşteri memnuniyeti ve deneyimini geliştirmekte hem de çalışanlarının yükünü biraz da olsa azaltabilmektedir. Böylece, dolaylı yoldan da olsa daha verimli bir çalışma ortamı sağlanmasında yardımcı olmaktadırlar.
Gelecekte de chatbotların sadece bir destek aracı olmaktan çıkıp, iş süreçlerini optimize eden, müşteri memnuniyetini artıran ve geleceğin dijital etkileşim standartlarını belirleyen önemli bir oyuncu haline gelmesi beklenmektedir. Önümüzdeki zamanlarda chatbotların iş dünyasına ve günlük yaşamımıza daha fazla entegre olacağı ve daha zeki, kişiselleştirilmiş hizmetler sunacakları bir dönemi de herkes gibi biz de merakla bekliyoruz.
Günümüz dijital çağında teknoloji geliştikçe ve iletişim ağları genişledikçe veri paylaşımı da oldukça yaygınlaşmış ve güncel bir konu haline gelmişti...
Günümüzde internet ve sosyal medyayla içli dışlı oldukça hayatımıza yeni terimler girmekte, analiz için yöntemler üretilmekte. Tüketici memnuniyeti de...
Gösterilecek yorum yok.